Apenpokken - 19-08-2024

In deze video van 19-08-2024 licht prof. dr. Pierre Capel de huidige/actuele situatie en status/mutatiegraad van het apenpokkenvirus toe. Hij laat zien dat de situatie in de door hongersnood en oorlog geteisterde Democratische Republiek Congo epidemiologisch niet vergelijkbaar is met andere landen in Afrika zoals Kameroen of bijvoorbeeld een westers land zoals Nederland, en geeft een kritische beschouwing op de visie van Ab Osterhaus. Capel waarschuwt opnieuw voor vaccins die op gen-tech gebaseerd zijn. Voor meer algemene informatie over het apenpokkenvirus verwijzen wij u naar onze eerdere bijdrage van 23 mei 2022:

Apenpokken - 23-05-2022

Wij ontvangen de laatste dagen veel vragen over het apenpokkenvirus. En een trouwe lezer stelde ons de vraag of personen die de Covid-vaccins hebben ontvangen, gevoeliger voor het apenpokkenvirus zouden kunnen zijn.

Het apenpokkenvirus (monkeypox), dat zijn oorsprong vindt in verschillende regio's van Afrika, is verwant aan het ‘oude’ pokkenvirus (Variola); beide virussen zijn leden van het geslacht Orthopoxvirus. Monkeypox werd voor het eerst geïdentificeerd in 1958 in kolonies van apen, en het eerste menselijke geval van het virus werd in 1970 geïdentificeerd in de Democratische Republiek Congo. Het is echter belangrijk om te begrijpen dat Variola (major of minor) de virussoort is die verantwoordelijk is voor de ergste menselijke ziekte veroorzaakt door de orthodpox-virussen. Koepokken, paardenpokken en kameelpokken behoren bijvoorbeeld ook tot dit geslacht, waarvan geen enkele een grote bedreiging vormt voor de gezondheid van de mens, en waarvan er één (koeienpokken) zelfs (historisch) is gebruikt als een pokkenvaccin.

Het apenpokkenvirus is een dubbelstrengs DNA-virus; door de dubbele opbouw van het DNA kan elk van de twee strengen als een ‘controle’ op de andere fungeren tijdens replicatie. Als gevolg van deze ‘foutcontrole’ muteren dit apenpokkenvirus en andere DNA-virussen in de regel veel langzamer dan RNA-virussen. Na verloop van tijd zijn DNA-virusgenomen relatief stabiel. Dit betekent dat, in tegenstelling tot SARS-CoV-2 (COVID) of influenza, het onwaarschijnlijk is dat monkeypox snel zal evolueren om te ontsnappen aan verworven immuniteit.

De huidige gegevens geven aan dat monkeypox niet erg besmettelijk is bij mensen - het heeft een lage R0 (waarschijnlijk lager dan 1). R0 is de term die wordt gebruikt om te beschrijven hoe efficiënt een infectieziekte zich van mens op mens kan verspreiden. Ter vergelijking: de Omicron-varianten van SARS-CoV-2 hebben een R0 in het bereik van 7 tot 10. De symptomen van apenpokken lijken enigszins op die van de echte pokken, maar zijn veel milder. De algemene klinische presentatie van de ziekte die wordt veroorzaakt door het West-Afrikaanse apenpokkenvirus omvat griepachtige symptomen: koorts, pijn in het lichaam, koude rillingen - samen met gezwollen lymfeklieren. Een uitslag verschijnt meestal 1 tot 5 dagen na de eerste symptomen. De uitslag begint vaak op het gezicht en verspreidt zich vervolgens naar andere delen van het lichaam. Een uitslag op de handpalm wordt vaak waargenomen. De uitslag wordt soms verward met waterpokken. Het begint als verhoogde plekken, die veranderen in kleine blaasjes gevuld met vloeistof. Deze blaren vormen uiteindelijk korstjes die er later af vallen. De symptomen verdwijnen meestal binnen 2 tot 4 weken. In het laatste stadium van de ziekte, kunnen kleine laesies optreden die een korstje ontwikkelen en die kunnen resulteren in een klein gedepigmenteerd litteken.

Prof. Capel heeft recentelijk een zeer informatieve video gemaakt over het apenpokkenvirus, getiteld Apenstreken of Broodje Aap? Hij legt daarin o.a. uit tot welke categorie virussen het behoort, maakt onderscheid tussen de West- en Centraal-Afrikaanse varianten en toont de incidentie van dit virus wereldwijd. Op grond van Capels informatie kunnen we concluderen dat er absoluut géén reden tot paniek is. Capel maakt tevens duidelijk dat andere ziekten, zoals malaria, Leishmaniasis, Dengue en rivierblindheid, een veel grootschaliger probleem vormen. Volgens Capel beschermen de voormalige pokkenvaccins (die van de eerste en tweede generatie) nog voor ruim 85% tegen het apenpokkenvirus.

Viera Scheibner beschrijft in beschrijft in hoofdstuk 9 van haar boek Vaccinatie, het einde van een mythe gedetailleerd en onderbouwd met literatuur de ontdekking van het apenpokkenvirus en de waarde van de pokkenvaccins (van de eerste en tweede generatie). Wat de waarde van de pokkenvaccins betreft, komt zij echter tot een andere conclusie dan prof. Capel.

In 1974 is men in Nederland en in 1980 wereldwijd gestopt met vaccinatie tegen pokken. De vaccins tot die tijd waren technisch gezien van de eerste en tweede generatie en waren gebaseerd op het koe-, paarden- en vaccinia-virus (VACV). Het VACV is echter niet hetzelfde virus als het ‘oude’ pokken Variola-virus (VARV). De natuurlijke gastheer en oorsprong van het VACV zijn nog steeds niet volledig geïdentificeerd. Sinds 1980 is er echter in laboratoria, al dan niet middels recombinant DNA-technologie, veel gemodificeerd aan dit vaccinia-virus. Een bekende gemodificeerde, doorontwikkelde vaccinia-stam is bijvoorbeeld het Modified Vaccinia virus Ankara (MVA). Dit MVA-virus is weliswaar verzwakt waardoor het zich in de meeste menselijke cellen niet meer kan vermenigvuldigen, maar het kan wel gemakkelijk alle type cellen binnendringen; het heeft daarvoor geen specifieke receptor nodig. MVA blijkt ook uitermate geschikt als vector voor DNA, genen en andere virale bestanddelen, enigszins vergelijkbaar met het van chimpansees afkomstige ChAdOx1 adenovirus dat in het AstraZeneca-vaccin als vector voor het DNA van het spike-eiwit van het Covid-virus wordt gebruikt. Middels het MVA-virus kunnen bijvoorbeeld genen in kankercellen worden afgeleverd.

Het hierboven beschreven gentech MVA-virus vormt nu de basis voor de huidige, derde generatie pokkenvaccins. Dit vaccin is ontwikkeld en wordt op de markt gebracht door de Duits-Deense firma Bavarian Nordic. Volgens deze firma zou dit vaccin zowel geschikt zijn tegen pokken als apenpokken. In Europa is het op de markt onder de naam Imvanex (in Canada en de VS respectievelijk als Imvamune en Jynneos). Hoe mensen die reeds eerder met oudere type pokkenvaccins zijn geënt hierop immunologisch zullen reageren, is waarschijnlijk niet bekend. Eveneens is niet bekend hoe mensen die dit MVA-vaccin hebben ontvangen immunologisch zullen reageren als het echte virus zich voordoet. Kan zich in deze gevallen ook weer Antibody-Dependent Enhancement (ADE) voordoen?

Pokkenvirussen, zowel dat van de ‘oude, echte’ pokken als dat van de apenvariant, hebben in hun evolutie diverse mechanismen ontwikkeld om de antivirale aangeboren immuniteit (innate immunity) van de gastheer te omzeilen, onder meer door remming van de interferon geïnduceerde antivirale cellulaire immuunrespons. Inmiddels is bekend, dat de Covid-19 vaccins ook de aangeboren immuniteit verlagen en het interferonmetabolisme verstoren. De lezersvraag of personen die de Covid-vaccins hebben ontvangen gevoeliger voor het apenpokkenvirus zouden kunnen zijn, lijkt dus met ‘ja’ beantwoord te moeten worden.